De KNVB-beker winnen is allesbehalve een garantie voor succes op de middellange termijn. Clubs die gewend zijn aan alle roem en eer die samenvalt met het winnen van de dennenappel kunnen goed omgaan met de verandering van status als bekerwinnaar. Ajax won de beker het vaakst (20 keer), gevolgd door Feyenoord (13), PSV (11) en AZ (4).
Maar het recente verleden heeft uitgewezen dat de clubs met een kleinere prijzenkast heel ver af kunnen glijden na een triomf in het bekertoernooi.
FC Twente
Neem nou FC Twente, dat in 2011 haar derde en laatste beker wist te winnen door Ajax na verlenging met 3-2 te verslaan. Een week later verspeelde het de kans om voor de tweede keer op rij landskampioen te worden door in de Arena met 3-1 te verliezen van Ajax.
De club eindigde een seizoen later als achtste in de Eredivisie. Het schommelde de jaren erna tussen de derde en 13e plek in de competitie en werd een aantal keren al vroeg uitgeschakeld in de beker. In 2018 degradeerden de Tukkers zelfs naar het tweede niveau.
Natuurlijk hadden de financiële problemen van de club een groot aandeel in de sportieve teloorgang, maar om mijn punt kracht bij te zetten benoem ik nog een voorbeeld.
PEC Zwolle
Drie jaar na de overwinning van Twente was het PEC Zwolle dat Ajax in de finale een ongelooflijk pak slaag gaf: 5-1. Dat was toentertijd echt nog een ongekende nederlaag voor de Amsterdammers. Na de zomerstop van 2014 haalden de Zwollenaren ook nog even de Johan Cruijff Schaal op in de hoofdstad.
Het enige Europese avontuur van de club eindigde al in de play-offs van de Europa League, waarin het Tsjechische Sparta Praag over twee wedstrijden te sterk was.
Zwolle was in 2012 gepromoveerd naar de Eredivisie, behaalde in 2015 de zesde plek in de Eredivisie en verloor een nieuwe bekerfinale van FC Groningen (daarover zo direct meer). De naweeën van de bekerwinst kwamen in Overijssel wat later aan. Na een rits vroege uitschakelingen in de beker en zes jaar in de middenmoot viel ook voor Zwolle het doek in de Eredivisie toen het in 2022 degradeerde. Dit seizoen verloor het in de eerste ronde van de beker van de amateurs van AFC.
FC Groningen
In 2015 won FC Groningen haar enige beker (2-0 winst tegen Zwolle) en net als Twente en Zwolle degradeerde het binnen acht jaar naar de eerste divisie. Ook de Noorderlingen hadden daar een aanloop voor nodig. In de competitie deed het nog jaren steevast mee om plaatsen die recht geven op play-offs, maar in de beker kon het succes geen gepast vervolg krijgen.
In de Eredivisie ging het in het seizoen 2022-23 volledig mis toen de Trots van het Noorden als laatste eindigde.
Vitesse
Het moet gek lopen wil Vitesse volgend seizoen nog in de Eredivisie spelen. De Arnhemmers staan laatste met 17 punten en het gat met nummer 16 RKC is vier speelronden voor het einde zeven punten.
Toch is de eerste en enige bekerwinst van Vitesse nog maar zeven jaar geleden. In 2017 was het in de finale met 2-0 te sterk voor AZ. En zo kan het de vierde club worden die na het winnen van de beker binnen acht jaar degradeert.
NEC?
Het is dus tijd voor NEC om eens goed na te denken of ze zondag de beker wel willen winnen. Denken ze in Nijmegen wel om te kunnen gaan met alle druk die komt met het winnen van het bekertoernooi? Misschien is NEC beter af als verliezend finalist…
Mochten ze er zondag toch vol voor gaan, dan is er een schrale troost. Het gaat inmiddels een stuk beter met de bekerwinnaars van 2011, 2014 en 2015. FC Twente staat momenteel derde en speelt naar alle waarschijnlijkheid volgend seizoen in de voorronde van de Champions League, PEC Zwolle promoveerde afgelopen seizoen direct terug en is zo goed als zeker van nog een jaar Eredivisie en FC Groningen heeft na een moeilijke start in de KKD de weg omhoog ingeslagen en heeft directe promotie in eigen hand.
Alleen met de bekerwinnaar van 2017 gaat het niet zo goed. Maar daar zullen ze in Nijmegen hoe dan ook niet van wakker liggen.